Co należy wiedzieć o zaćmie u psów?

Zaćma – choroba degeneracyjna oczu, która prowadzi do zmętnienia soczewki. Nieleczona i późno wykryta może doprowadzić do utraty wzroku w narządzie, w którym się rozwinęła. Zwykle utożsamia się ją jako schorzenie typowo ludzkie. Jak się jednak okazuje na zaćmę chorują również zwierzęta, w tym psy. Jest to zresztą dość często występujący problem u czworonogów, z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Warto mimo wszystko mieć świadomość tego, czym zaćma jest, jak się objawia i do czego może doprowadzić przez zaniedbanie.

Zaćma u psa – co to?

Zaćma (określana także jako katarakta) polega na zmętnieniu soczewki oka. Zmiany te mogą być minimalne, widoczne dopiero pod sporym powiększeniem, ale również na tyle duże, że są dostrzegalne bez żadnej specjalistycznej aparatury i na dodatek utrudniają zwierzęciu normalne widzenie. Zmętniałe fragmenty soczewki utrudniają promieniom świetlnym dotarcie do siatkówki oka. Skutek tego jest prosty – dochodzi do powstania zaburzenia widzenia, a jeśli zmętnienie jest duże, to pies w chorym oku może nawet stracić wzrok, co na pewno negatywnie odbije się na jego komforcie życia.

Czym objawia się psa zaćma?

Początkowo zaćma nie daje o sobie znać i rozwija się dość skrycie. Choroba we wczesnym stadium najczęściej bywa wykrywana przypadkowo w trakcie wizyt kontrolnych. Wraz z rozwojem choroby na oku pojawi się widoczna, biało-przezroczysta plama (zmętnienie). Dopiero w momencie objęcia całej soczewki towarzyszyć mogą temu inne symptomy, np. wpadanie zwierzęcia na ściany lub meble. Jeśli zaćma wynika z innych schorzeń, np. cukrzycy, wówczas zaobserwować będzie można objawy typowe dla tego schorzenia – zwiększone pragnienie i większa ilość oddawanego moczu. Do tego pies chory na zaćmę może stać się apatyczny, niechętny do zabawy czy spacerów. Wynikać będzie to ze słabnącego wzroku – zwierzę nie będzie czuć się pewnie przy ograniczonym widzeniu i bezpieczniej będzie mu pozostać w znanej sobie przestrzeni.

Jakie są rodzaje psiej zaćmy?

Zaćma u psa może mieć różne podłoża. Często jest ona tła genetycznego i diagnozuje się ją już nawet u szczeniaków. Na zaćmę narażone są szczególnie niektóre rasy. Dotyczy to przede wszystkim pudli miniaturowych, amerykańskich cocker spanieli, sznaucerów miniaturowych, golden retrieverów, boston terierów oraz syberyjskich husky.

Poza tym zaćma jest domeną psów w zaawansowanym wieku. Mowa wówczas o zaćmie starczej. Jak zostało wspomniane, choroba ta jest również wynikiem cukrzycy (zaćma cukrzycowa) oraz przebytych kontuzji oka (zaćma urazowa).

Jak leczy się psią zaćmę?

Gdy tylko zauważy się jakiekolwiek niepokojące objawy u swojego psa, należy niezwłocznie zwrócić się po pomoc do lekarza. Wcześnie wykryta zaćma w mniejszych stopniu degeneruje narząd wzroku, a to zdecydowanie skraca czas późniejszego zabiegu, zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań i daje większe szanse na prowadzenie zupełnie normalnego trybu życia w przyszłości.

Zaćmę usuwa się operacyjnie. Wykorzystuje się tu metodę fakoemulsyfikacji z wszczepieniem sztucznej soczewki. W trakcie zabiegu rozbija się masy zaćmowe z użyciem ultradźwięków oraz usuwa się je przez cięcie w rogówce nieprzekraczające 3 mm długości. Do torebek soczewki wszczepia się natomiast specjalne implanty.

Operacja jest skuteczna, ale może doprowadzić do pojawienia się efektów ubocznych, przede wszystkim zmętnienia tylnej torebki soczewki. Powikłania występują nawet do 5 lat od przeprowadzenia zabiegu. Pojawić się mogą także zrosty włóknikowe w obrębie komory przedniej, zapalenie błony naczyniowej, nadciśnienie oczne i jaskra wtórna, odwarstwienia siatkówki itd.

O czym należy pamiętać?

Warto systematycznie przyglądać się oczom swojego psa i sprawdzać, czy na powierzchni gałek ocznych nie pojawiają się żadne niepokojące zmiany. Zaleca się także raz na jakiś czas umawiać się z pupilem na kontrolne wizyty okulistyczne. Nawet jeśli naszym zdaniem pies widzi dobrze, w trakcie dogłębniejszego badania może okazać się, że rozwija się u niego zaćma. Wcześnie wykryta będzie po prostu łatwiejsza do wyleczenia.

Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Okulistyki Weterynaryjnej EyeVet Wrocław – Okulista dla psa